Het heeft iets treurigs, het bierkaartje van Nederland in de Spectrum Bieratlas die in 1977 verscheen. Het oorspronkelijk Engelstalige boek werd geschreven door wijlen Michael Jackson, ook wel bekend als ‘The Beerhunter’. Wat MJ in de wereld van de popmuziek was, was deze MJ in de bierwereld. Voorvechter van goed, ambachtelijk bier.
Ik kocht de bieratlas in 1980, toen ik mij ging interesseren voor bier en verder wilde kijken dan pils. In die Nederlandse pilswoestijn was ik dolgelukkig met de 25 cl. flesjes Xpert, die de Gulpener Bierbrouwerij vanuit het diepe zuiden naar ‘boven de rivieren’ exporteerde. In dat jaar, 1980, was er in Arcen iets moois aan de gang. De brouwers van de Skol-brouwerij in Arcen wilden de brouwerij die overbodig was geworden, huren en er nieuwe bieren ontwikkelen. Dat deden ze vanaf 1981 en ze brouwden alleen bovengistende bieren. Iets ongekends in een pilsland, waar de jaarlijkse bockbieren een hoogtepunt moesten vormen en waar geïmporteerde Belgische bieren als Duvel, Palm en De Koninck de speciaalbieren waren. O ja, in sommige zaken met Oranjeboom kon je ook een exotisch Hannen Alt krijgen. Een kinderhand is gauw gevuld.
Met de kennis van nu is het geweldig om weer door deze bieratlas te bladeren. Het was niet alleen maar armoede. De hoofdstukken over België, het beloofde bierland, en Duitsland waren inspirerend. Jaloersmakend, zoveel keuze als de consumenten daar hadden. Anderzijds ook weemoed, als je etiketten ziet van verdwenen brouwerijen. Het kaartje van Nederland toont nog de Oranjeboom en Heineken brouwerij in Rotterdam, de Hengelosche bierbrouwerij, Brouwerij De Kroon en brouwerij De Ridder.
Jackson beschrijft hoe in Nederland de pilseners domineren. Hij maakt zich echter vooral zorgen in het hoofdstuk over Noord-Amerika. Hij zag de traditionele ales er verdwijnen. Jammer dat hij maar deels heeft mogen meemaken wat er de afgelopen 20 jaar is gebeurd. Jackson overleed in 2007 en heeft de ommekeer gezien. Hij maakte zich zorgen over het verdwijnen van de traditionele Engelse Ales uit de Amerikaanse biercultuur.
We weten hoe het verder ging: de Amerikaanse craftbeerrevolutie, waarbij de traditionele ales werden herontdekt en brouwers naar hartenlust experimenteren. De Amerikaanse opleving sloeg over naar Europa. Meer dan 4000 brouwers in de VS, meer dan 400 in Nederland. [Update 2022: ruim 900] Volle supermarktschappen met ruime keuze. Biercafés met tientallen taps en honderd of veel meer bieren op fles. Destijds was dit boek een standaardwerk en een must voor de liefhebber. Nu is het een mooi document met een stukje biergeschiedenis. Nog verkrijgbaar als tweedehands boek via internet.
