Rivier van Bier, het nieuwe boek van Henri Reuchlin voegt iets toe aan de reeks boeken over bier die de afgelopen jaren in Nederland zijn verschenen. We kennen natuurlijk de boeken over wijnen van bijvoorbeeld de Loire en in mijn eigen bierbibliotheek staan 5 Duitse boekjes met wandelroutes langs brouwerijen in verschillende Duitse streken.
Een reisboek over bier (of een andere drank) is dus niet een compleet nieuw fenomeen. Maar een boek over bieren en brouwerijen, mensen en plaatsen langs een rivier die door drie landen stroomt, dat is volgens mij een unieke en nieuwe invalshoek.
Meer dan een reisverslag
Het boek van Reuchlin is geen reisgids, zo staat er op het omslag, maar toch krijg ik het gevoel dat dit boek veel meer is dan alleen een persoonlijk reisverslag dat begint aan de monding van de Maas en eindigt bij de oorsprong. Het is een queeste naar Luiks bier, maar ook een stuk geschiedschrijving van bieren, brouwerijen en biercultuur langs de Maas door de eeuwen heen.
Tegelijkertijd is het ook een reisgids, want je leest over plaatsen die je graag een keer zou willen bezoeken nadat Reuchlin er over heeft verteld, zoals in mijn geval de plaatsjes Heusden en Woudrichem. Maar ook voor Luik heb ik een hernieuwde belangstelling gekregen terwijl wat de auteur schrijft over Dinant en Namen mijn interesse heeft gewekt.
Leerzaam
In het boek herken je ook de Stibon coördinator/docent en de biersommelier die Reuchlin is. Door de bezoeken die hij tijdens zijn reis heeft gedaan (een reis die in etappes is afgelegd in een periode van ruim 10 jaar) leer je veel over brouwen, mouten, het verbouwen van gerst, maar bijvoorbeeld ook het bedrukken van bierviltjes. En dan het bezoek aan de Bisschopsmolen in Maastricht, dat ons iets leert over spelt.
Verfrissend bier
Wie het boek openslaat zal even schrikken, want de pagina’s zijn volgepakt met letters in een redelijk klein corps. Je moet als lezer door 200 met letters volgepakte pagina’s heen. Illustraties ontbreken helaas, maar het is waarschijnlijk te verklaren uit het feit dat de uitgever en auteur de productiekosten en uiteindelijk ook de verkoopprijs schappelijk wilden houden. Bij ieder hoofdstuk een gedetailleerd tekeningetje van de loop van de rivier (met bezochte plaatsen) zoals besproken in dat betreffende hoofdstuk, had ik wel fijn gevonden. Misschien iets voor de tweede druk?
Het goede nieuws is dat het zo lekker geschreven is en dat het verhaal van bierliefhebber Reuchlin zo meeslepend is, dat je het tot je neemt als een verfrissend glas bier op een warme dag. Reuchlin sleurt je op een prettige manier mee op zijn reis. In mijn geval betekende dat slechts een paar dagen lezen om van Hoek van Holland naar de oorsprong van de Maas te reizen.
Wie de moeite neemt dit boek te lezen komt langs oude en nieuwe brouwerijen en mouterijen. Langs vergane glorie en opvallend goed bewaarde, gesloten brouwerijen. Aan de hand van Reuchlin bezoek je als lezer ook nieuwe brouwinitiatieven overal langs de rivier.
Cultuur van mensen
Een biercultuur bestaat niet alleen uit bieren en brouwerijen maar vooral ook uit mensen. Dit boek bestaat gelukkig ook uit een reeks mooie ontmoetingen.
Alles bij elkaar krijg je een prachtig beeld van de rol die bier speelt en speelde langs de Maas. Van de dominantie van ‘Big Beer’ tot de opkomst van kleine brouwerijen als ontkiemende plantjes op een veld dat uiteindelijk als goudgeel graan in de zon zal schitteren.
We bezoeken een grote brouwerij van ABInbev waar Jupiler wordt gebrouwen maar ook pareltjes als brouwerij Noordt in Rotterdam en brouwerij De Fontein in Stein. En we zijn getuige van het nieuwe leven dat in de voormalige brouwerij De Ridder in Maastricht wordt geblazen. En van de stand van zaken rond de voormalige brouwerij De Keizer, een paar honderd meter verderop, waar misschien ook ooit weer gebrouwen gaat worden. Maar we bezoeken ook onooglijke Franse kroegjes en restaurants waar je heerlijke gehaktballen kunt eten, zoals de Ballentent in Rotterdam en twee zaken in Luik en omgeving.
Voor liefhebbers
Een absolute aanrader voor mensen die zich actief en passief bezighouden met de opkomende biercultuur en wat we nu nog speciaalbier noemen. Voor de pilsdrinker die een witbier al spannend vindt en die zich niet al te druk maakt over de herkomst, lijkt mij andere lectuur beter. Enige voorkennis maakt het lezen van dit boek een stuk aantrekkelijker.
Biercultuur
Het is onvermijdelijk dat ieder bierboek waarin brouwerijen worden beschreven bij verschijning alweer gedateerd is. Dat is bij dit boek gelukkig minder het geval, hoewel de brouwerij in Heumen die door Reuchlin werd bezocht inmiddels is gesloten. Maar hij schreef het al in zijn boek: de biercultuur is nog allerminst stabiel en er zullen altijd weer brouwerijen verdwijnen en nieuwe verschijnen. Een compliment voor auteur en uitgever voor dit toch wel bijzondere boek.
Hoe lekker is/was Luiks?
Ik blijf na het lezen van dit boek met één vraag zitten: Hoe lekker is of was dat Luiks bier? Reuchlin heeft in het boek twee flesjes bij zich en bij de presentatie van het boek was er weer een eenmalig brouwsel. Je zou zeggen dat een moderne interpretatie van deze stijl wel een blijvertje zou zijn als het echt lekker is. Ik ben benieuwd welke brouwer het aandurft.
Met dit boek heeft Fedor Vogel, de uitgever van Bier! Magazine alweer voor een verrijking van de bierliteratuur gezorgd na het boek over klassiekers en de tocht langs abdijen en een boek over bier in de kunst, eveneens van Henri Reuchlin.
Rivier van Bier is verkrijgbaar via biermagazine.nl en de betere bierboekverkopers. Het boek kost in de webshop 9,95 exclusief 4,95 verzendkosten.
Een ingekorte en iets gewijzigde versie van deze recensie verschijnt binnenkort ook op de website van horecavakblad Entree
