Het Kommun Brauhaus als inspiratie. Ik schreef erover voor de website van horecavakblad Entree. Het is een column over kleine brouwerijen, die het moeilijk hebben en over een Duitse traditie die ook voor Nederlandse craftbrowers een inspiratie zou kunnen zijn.
De column:
Nu we bij horecavakblad Entree in samenwerking met Bier! Magazine een aantal weken bezig zijn met de ‘Lente van het Nederlandse Bier’, zien we hoeveel kleine brouwerijen in de problemen zijn geraakt door de horecasluiting. Veel kleine brouwerijen zijn soms wel voor meer dan 90% van hun omzet afhankelijk van de horeca. Vaak hebben ze – als nog jonge bedrijven -ook geen grote financiële reserves, waardoor nu problemen ontstaan. Ze openen hals over kop webshops en organiseren online proeverijen, een drive-through of iets anders. Petje af voor de creativiteit en het optimisme.
In de biersector werd al rekening gehouden met een sanering onder de kleine brouwerijen in 2020 en daar komt deze crisis als een mokerslag overheen. Hoe overleef je dit als kleine brouwerij? Wat voor sommige brouwerijen die hun ketels aan huurbrouwers ter beschikking stellen extra zuur is, is dat de huurbrouwer geen zware investeringen heeft gedaan en makkelijk een order kan annuleren, terwijl de ‘warme’ brouwer zelf wel met de financiële last van een investering zit. Ik ben zelf een groot voorstander van warme brouwers, dat wil zeggen brouwerijen met eigen ketels. Maar ik ben ook een voorstander van kwalitatief goed en lekker bier en soms komt dat van een huurbrouwer en stelt een brouwerij met eigen ketels teleur.
Kommun Brauhaus
Vast staat dat brouwers met eigen ketels het nu moeilijker hebben door het hoge investeringsniveau. Huurbrouwers hebben vaak eigen ketels als ideaal, maar beginnen door bij anderen te brouwen. En juist daardoor moest ik de laatste tijd vaak denken aan de reizen die ik in de jaren ‘80 en ‘90 naar Frankenland in Beieren maakte. Niet alleen had je daar veel kleine dorpen met meerdere brouwerijen, je had er ook het fenomeen van het gemeenschappelijke brouwhuis. Er is de Zoigl-traditie in het noordoosten van Beieren, een eeuwenoud fenomeen waarbij meerdere brouwers uit een dorp gebruikmaken van een gezamenlijk brouwhuis, waar ze brouwen om vervolgens de bieren in hun eigen kelders te lageren. De Zoigl-traditie is nog springlevend. Er zijn 5 dorpen waar deze traditie in ere wordt gehouden. Iedere brouwer schenkt het bier aan huis, als het klaar is. De ‘Zoigl Termine‘ kalender geeft aan wanneer, in welk dorp, bij welke brouwer, je Zoigl kunt drinken. Zoigl is geen bierstijl, maar een traditie. De bieren zijn ondergistend, ongefilterd en ongepasteuriseerd. Er is ook nog een stad (Spalt) met een gemeentelijk brouwhuis waarvan de 5000 inwoners eigenaar zijn. En in het stadje Sesslach houdt de gemeente het eeuwenoude ‘Kommun Brauhaus’ overeind.
Dat gemeenschappelijke brouwhuis in de Zoigl traditie (in slechts 5 dorpen in de Oberpfalz) triggerde me. Toen ik het idee voor deze column met Henri Reuchlin (StiBON) besprak, vertelde hij me dat bierambassadeur Rick Kempen onlangs in de Oberpfalz is geweest en in Bier! Magazine over de Zoigl-traditie zou schrijven.
Alles delen
Stel je voor: lokale of regionale (huur)brouwers investeren gezamenlijk in een brouwerij, brouwkennis, een kwaliteitslab, een verpakkingslijn, marketingkennis, webshop(s) en distributiebeleid. En een gezamenlijke taproom natuurlijk. Maar in een regionale opzet zou een eigen proeflokaal per brouwer ook een mooi idee zijn. En wat een mooie kansen biedt dat om met lokale of regionale horeca te gaan samenwerken! Is dit niet de essentie van alles waar de craftbierwereld voor staat? Samen kosten, kennis, risico’s en successen delen. En de hele stad of regio verwennen met een variatie aan kwaliteitsbieren.
Misschien ben ik een idealist. En er zijn vast talloze haken en ogen te bedenken. Maar toch: Utrechts Brouwhuis, Sallands Brouwhuis, Twents Brouwersgilde. En ga zo maar door. Ik zie het al helemaal voor me. Als brouwers zou je beter bestand zijn tegen een crisis als deze. Samen zou je wel overleven. Een toekomstdroom voor de Nederlandse brouwwereld? Ik ben benieuwd met welke verhalen en dagdromen Rick Kempen terugkwam uit Duitsland.
[09-04-2022. Dit artikel schreef ik in de eerste maanden van de coronacrisis, tijdens de eerste horecasluiting. Inmiddels weten we dat de bierwereld het allemaal redelijk goed heeft overleefd en dat het aantal brouwerijen zelfs nog is gegroeid. De Zoigl traditie blijft me aanspreken en mijn wens is dan ook om een keer naar de Oberpfalz te gaan, om het te beleven. De Bergense brouwerij Stoked maakt inmiddels een bier in Zoigl-stijl.]
Rick Kempen schreef op entreemagazine.nl een vervolgcolumn in mei 2020
www.biermagazine.nl/nlbier
www.entreemagazine.nl/nlbier
