Vooruitkijken! Bierburo deed het, Mylifewithbeer.nl deed het. De kijk van kenners. Wat gaat het bierjaar 2017 ons brengen? Signatuurbieren? Wat mij betreft kwaliteitsbieren uit grote en kleine brouwerijen, die goed verkrijgbaar zijn en mooi worden verpakt.
Rick Kempen gaf op Mylifewithbeer.nl ruiterlijk toe dat zijn voorspellingen voor 2016 niet zijn uitgekomen en schuift ze door naar 2017: het jaar van (craft)bier in blik (een grote blikjesfabrikant is vertegenwoordigd/spreekt op de conferentie van CRAFT op 24 januari), de doorbraak van de brewpub (mooi!), een koelschap voor kwetsbare bieren (ik hoop het) en de herontdekking en herwaardering van pils.
Henri Reuchlin kijkt naar de ontwikkeling van het aantal brouwerijen en constateert nuchter dat het distributiekanaal de bottleneck is voor kleine brouwerijen. Het wordt te vol op het schap. Hij durft de voorspelling aan dat Session IPA (toevallig of niet toevallig ook het bier van de Brand Thuisbrouwwedstrijd) het bier van 2017 wordt en ziet dat als een stap in de richting van het moderne pils. Daarmee sluit hij zich min of meer aan bij Rick Kempen. En met de marktintroductie van de Minibrew wordt 2017 ongetwijfeld ook het jaar van de thuisbrouwers.
Distributie
Onder de titel ‘Bier brouwen of een merk bouwen’ schreef ik vorig jaar op dit blog al over het distributieprobleem en over leverbetrouwbaarheid. Maar ook over de voor- en nadelen van overnames. De bieren van De Molen hebben – dankzij het minderheidsbelang dat Bavaria in deze brouwerij nam – een groter bereik. Distributie blijft het probleem voor kleine brouwerijen. En als ze het al lukt om in de schappen van de grote supermarktketens te komen, kan een plotseling grote vraag het probleem zijn. Ze brouwen vaak veel verschillende bieren in kleine hoeveelheden. Als er plotseling een hardloper tussen blijkt te zitten, krijgen ze leveringsproblemen. Het overkwam De Prael. Bitterblond verkocht zó goed bij AH, dat de brouwerij brouwcapaciteit moest huren bij Lindeboom.
Wat Henri Reuchlin schrijft is herkenbaar: het wordt vol in de speciaalbierschappen, die daardoor ook rommelig worden. Brewpubs hebben het voordeel dat ze niet hoeven te verpakken en te distribueren. De bierliefhebber komt er naartoe, zeker als het bier uitzonderlijk goed is en het horecaconcept deugt. De voorspelling van Rick Kempen is uiteraard mede op dat inzicht gebaseerd.
Baard en hip etiket
En dan de kwaliteit. Na de monocultuur, waarin pils alleenheerser was, was iedere nieuwe brouwerij een feestje waard. Iedere bierstijl uit de ketels van zo’n nieuwe brouwerij, werd gezien als een verrijking. Op een website als Cambrinus.nl vond ik de grafiek met het aantal Nederlandse brouwerijen lange tijd een lust voor het oog. Maar uit ervaring weet ik inmiddels dat een baard en een hip etiket geen garantie bieden voor een goed gebrouwen bier. En met prijzen van 2-3 euro per flesje in de winkel, is ieder slecht brouwsel antireclame voor het hele craftbeersegment.
Fantoombrouwerijen
Een groot deel van de Nederlandse ‘brouwerijen’ (plm. 450) bestaat uit brouwerijhuurders. Ze hebben een merk, recepten en verpakkingen, maar geen brouwinstallatie. Ze brouwen – of laten brouwen – bij een ‘echte’ brouwerij.
Natuurlijk kunnen die huurders goede en lekkere bieren (laten) brouwen, maar ik heb er toch altijd een raar gevoel bij. Ik vind het fantoombrouwerijen. Een lekker bier, een goed verhaal en een leuke verpakking. Geen wereldprobleem natuurlijk , maar ik vind het toch mooier als een brouwerij ook echt een brouwerij is. Minder brouwerijhiuurders in 2017? Van mij mag het. Maar ook dan geldt: liever een goed bier van een huurbrouwer dan een matig bier van een echte brouwerij. Uiteindelijk draait alles om het bier.
Prijzenslag?
De afgelopen jaren is gebleken dat consumenten willen betalen voor een goed ambachtelijk bier. Wie een kijkje neemt bij een ambachtelijke brouwer, weet dat die prijs gewoon nodig is. Het is ambacht en geen procesindustrie, zoals bij sommige grote brouwerijen. Waar de sector niet op zit te wachten is een prijzenslag. Nu Heineken een 50% belang heeft in Lagunitas, de craftbeer brouwerij uit de VS, is dit Amerikaanse bier steeds beter beschikbaar. Kwaliteitsbier, dat volgens een medewerker die bij de Nederlandse introductie (juni 2016) aanwezig was, in de Nederlandse retail onder de 2 euro verkocht zou kunnen worden. Dat is slecht nieuws voor de Nederlandse brouwers van wat we craftbeer noemen. Het zou een rem zijn op de groei van een nog kwetsbare sector en negatieve gevolgen hebben voor kleine brouwerijen. Nu grote brouwers overnames doen in de craftbeersector, zou zo’n prijzenslag in 2017 realiteit kunnen worden. Dat kan natuurlijk in een vrije markt, maar ik gun het de Nederlandse brouwers niet.
Thuisbrouwwedstrijd
Binnen al deze ontwikkelingen vind ik de thuisbrouwwedstrijd van Brand een steeds interessanter fenomeen. De Heineken-dochter leert Nederland steeds meer bierstijlen kennen en begint de schakel te worden tussen de pilsdrinkende massa en de nog altijd relatief kleine groep liefhebbers van ambachtelijk bier. Zo krijg je een grotere groep mensen aan een Saison, IPA en Porter. Distributie en prijs zijn hier de sterke punten ten opzichte van de kleine brouwers. Maar wie de bieren van Brand proeft merkt wel dat ze voor een breder publiek zijn gebrouwen. Minder uitgesproken. De IPA van Brand verschilt bijvoorbeeld nog flink van Mooie Nel (Jopen). Henri Reuchlin stelt in zijn vooruitblik dat bierdrinkers die hun weg niet snel vinden in het overvolle speciaalbierschap, zullen terugvallen op bekende waarden. Brand kan zo’n bekende waarde zijn.
Verpakkingsontwerp professioneler
Voor het blad VerpakkingsManagement interviewde ik Rick Kempen (mylifewithbeer.nl/Bier&cO) en Greg Koch (ceo Stone Brewing). Voor het blad Verpakken keek ik met verpakkingsontwerper Steven de Cleen (PROUDdesign) naar de verpakkingen van nieuwe, kleine Nederlandse brouwerijen. Rick Kempen voorspelt de doorbraak van (speciaal)bier in blik en onderbouwt dat met alle kwaliteitsvoordelen die deze verpakkingsvorm biedt. Greg Koch van Stone onderschrijft die visie ook. Met uitzondering van de growlers, vult de Berlijnse Stonebrouwerij alleen af in blik. Maar omdat voor afvullen in blik toch wel wat schaalgrootte nodig is, denk ik dat het nog wel even duurt voordat er op grote schaal in blik wordt verpakt. Bovendien heeft de glazen fles een sterke positie. Omdat ook emoties een rol spelen, is glas niet zomaar vervangen door blik.
Steven de Cleen concludeerde tevreden dat veel kleine brouwerijen best leuke verpakkingsontwerpen hebben. Het is wat professioneler dan een aantal jaren geleden. Als bierliefhebber en verpakkingsjournalist kijk ik met genoegen naar de ontwikkelingen. De professionalisering van de verpakkingsontwerpen zal doorzetten in 2017.
Mijn favoriete verpakking van dit moment komt van het Duitse eiland Rügen. Niet alleen de bieren van de Inselbrauerei zijn fantastisch, de verpakkingen ook. Maar de verpakking van Amsterdam Brewboys mag er ook zijn, hoewel die dit jaar alweer wordt vervangen.
Signatuurbieren
Ik hoop dat 2017 het jaar wordt waarin brouwerijen met duidelijke signatuurbieren komen. Bier met de handtekening van de brouwer. Een kwalitatieve uitschieter die de brouwerij de goede naam bezorgt. Liever minder verschillende bieren uit een brouwerij, maar wel erg goede en lekkere. Bij de distributie en de retail helpt dat enorm: een selectie van de mooiste en beste bieren. Dat maakt de keuze wat minder moeilijk en de kans op teleurstellingen kleiner. Als het die kant op kan gaan, roep ik graag ‘minder, minder’.
Maar nu eerst het glas heffen op een mooi bierjaar 2017. Proost!
