Op een steenworp afstand van de Zaanse Schans is een professionele brouwerij verrezen met een capaciteit van jaarlijks zo’n 10.000 hl per jaar. Veel interessanter is echter de aanpak van de initiatiefnemers. Het zijn stuk voor stuk professionals, van conceptontwikkelaars tot design- en marketingspecialisten. Over alles is nagedacht bij het opzetten van brouwerij Hoop, van uitstekende marketing tot kwaliteitsbieren en van distributie tot verpakkingsdesign. Maar boven dat alles hangt het merkverhaal dat alles verbindt.
De tot het complex van Brouwerij Hoop behorende winkel en horeca, met nadruk op bier en food pairing, maakt Hoop tot een attractie voor bierliefhebbers en voor de 1,8 miljoen toeristen die jaarlijks de Zaanse Schans bezoeken. Een brouwerij waar je zomaar binnen kan lopen, zeven dagen per week.
Op een grijze dag, begin augustus is het rond de middag een beetje rustig maar een paar uur later is het al een levendige bedoening in winkel en horeca. Er zijn al toeristen die de weg naar de brouwerij annex winkel, annex restaurant hebben gevonden. De gebouwen van De Hoop zijn nieuw, maar opgetrokken in de stijl die past bij de omgeving. Tussen de groene Zaanse huisjes staat naast de kerk het brouwerijcomplex. De initiatiefnemers wilden een horecaconcept dat het midden hield tussen kroeg-food en culinair. Kortom, toegankelijk en betaalbaar maar wel van goede kwaliteit en passend bij de bieren.
Unieke installatie
Van de vele nieuwe ambachtelijke brouwers in Nederland zijn we kleine installaties gewend. Soms wordt zelfs in een schuur of keuken gebrouwen. Niets van dat alles in Zaandijk. In de brouwerij staat Een nagelnieuwe Caspary brouwinstallatie van 20 HL uit Beieren, Duitsland. De eerste in Nederland. Alles is op maat gebouwd met complex leidingwerk en semiautomatische machines. Het geheel bestaat uit 16 gist/lagertanks (7 van 6 HL, 4 van 4 HL en 4 van 2 HL). De brouwerij heeft een afvul en etiketteerlijn en de opslag in het naastgelegen pand en daarom is een 50 meter lange pijplijn aangelegd. De bieren worden afgevuld in fusten en flessen en voorzien van zowel een wrap-around als een halsetiket. In de brouwerij worden de bieren Hoop en Breugem gebrouwen. Het bier wordt afgevuld in de unieke zwarte fles die glasfabrikant Owens-Illinois afgelopen jaren ontwikkelde. Een chique uitstraling en uiteraard perfecte conserverende eigenschappen voor bier door de hoge licht en zuurstofbarrière
Zaanse origine
Een van de initiatiefnemers is Steven de Cleen, die in Amsterdam een succesvol verpakkingsontwerpbureau runt en alles weet van het laden van merken en het ontwikkelen van de juiste uitstraling daarbij. “Hoop is geen Zaans merk, maar een merk van Zaanse origine”, maakt hij duidelijk. “Hoop is de kracht van Nederland. Dat was al zo in de Gouden eeuw en kijk eens hoeveel molens de naam ‘hoop’ dragen hier in de omgeving. Op onze etiketten staat ‘hoop doet leven en leven doet bier drinken’. Het verhaal van Hoop is de paraplu boven al onze bieren. “
Die bieren worden gebrouwen door Kim Berkhuizen, van huis uit voedingsmiddelentechnoloog. De recepten worden ontwikkeld door Derek Walsh, de in Zaandam wonende Canadees die een zeer bekende naam is in de Nederlandse bierwereld. Hij ontwikkelde vorig jaar met glasfabrikant Libby het AnDer 1.0 bierproefglas en ook schreef hij diverse artikelen over bier, leidt mensen op tot brouwer en is internationaal jurylid bij bierwedstrijden.
Merkdenken
Al tijdens de wandeling met De Cleen door de brouwerij, wordt duidelijk dat hier alles professioneel is aangepakt. Hoeveel sympathie en respect de initiatiefnemers ook hebben voor andere ambachtelijke brouwers, ze vinden toch dat sommige zaken een betere aanpak verdienen. De Cleen: “Je hebt het dan over distributie en kwaliteitszorg bijvoorbeeld. Sommige brouwers hebben een succesnummer onder hun bieren en die zijn dan vaak uitverkocht, terwijl ze andere bieren maken waarvan ze niets verkopen en die ze uiteindelijk weggooien. Pure verspilling. Maar wat vooral ontbreekt in veel gevallen is het merkdenken en het verhaal. Het succes van het ene bier financiert de ontwikkeling van het volgende. Dat geldt overal, dus ook in de ‘craftbeer’ wereld.”
Proefplankje
De Cleen is binnen het team verantwoordelijk voor design en marketing. Als we in het restaurant een uitstekende ‘pulled chicken’ eten, komt er een proefplankje (gemaakt van hout uit een 19e eeuwse Zaanse schuur) op tafel met vier bieren, drie van Hoop en een bier van Breugem dat in Zaandijk is gebrouwen. Uiteraard in het door Derek Walsh ontworpen proefglas. Nog niet alle vijf bieren die de brouwerij maakt zijn al gerijpt. Op tafel staan de Saison (Waterwolf) , fris en droog, een mooie Pale Ale (Bleke Nelis), een subtiele IPA (Kaper). De Old Ale (Oudt Heijn en sijn wyf) en het ongefilterde pils met dryhopping (1862) kwamen nog niet in het proefglas op tafel omdat deze begin augustus nog rijpten in de lagertanks.
Kwaliteit
Het zijn bieren waar de kwaliteit van afspat. De Cleen gaat er vanuit dat iedere brouwerij een signatuurbier heeft en brouwerij Hoop zal met de introductie van vijf goede bieren met spanning kijken welke van die bieren het populairst wordt. ‘Uiteraard gaan we nog wel seizoensbieren en limited editions doen, maar eerst willen we deze vijf vaste bieren goed in de markt zetten. Het mooie is dat we dit doen met een aantal partners die gevoel hebben voor ondernemen en conceptontwikkeling. De basis is de professionele hardware waarin we hebben geïnvesteerd, met een separate bottellijn in een andere ruimte. Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om onze bieren en ons verhaal. Het begint bij een constante kwaliteit en leverbetrouwbaarheid, maar vooral ook om het veroveren van de consument.
Anker
Voor een merk is een logo of symbool zeer belangrijk. Dat is bij brouwerij Hoop op een heel mooie manier verwerkt in het woordbeeld. Het anker, teken van hoop, zit er in. Door de halsetiketten en met dit woordbeeld en kroonkurken met het logo, hebben de bieren een duidelijk merkuitstraling. Ieder afzonderlijk bier heeft op het etiket een unieke afbeelding en een verhaal. “Dat symbool zorgt voor een snelle herkenning. De diepe gele kleur is de kleur van de hoop, en het anker is het symbool van de hoop. Iedere biersoort heeft zijn eigen invulling van het thema hoop. Als je de bieren naast elkaar zet, zie je de sterke merksamenhang. Het zwarte glas en het wrap-around label, technisch ook een uitdaging, maken de verpakking en de merkuitstraling uniek. Al die details samen. Je moet meerdere dingen doen om mooi gevonden te worden. De een valt op het zwarte glas, de andere op het halsetiket en een derde op het verhaal. Overigens is een van de partners in Hoop ook mede oprichter van Brewery Hope in Ierland. Deze brouwerij voelt dan ook dezelfde naam en hetzelfde logo.
Steeds vernieuwen
Uiteindelijk gaat het natuurlijk om de bieren. Die zijn de moeite waard en zullen via de winkel en het restaurant en straks ook via andere distributiekanalen hun weg naar de bierliefhebber vinden. Het gebied rond de Zaanse Schans heeft er toeristische attractie bij, maar daar was het initiatiefnemers in eerste instantie niet om te doen. Het zijn stuk voor stuk ondernemers die niet willen stilzitten. De Cleen: “we zijn met een groep mensen die hun eigen toekomst willen bepalen en niets aan het toeval over willen laten. We willen de goede bieren nog verder verfijnen en steeds vernieuwen. We geloven in een volledig assortiment maar ook in sterke signatuurbieren. Onze ambitie is om snel bij de sterke merken te horen, ook internationaal. We hebben al aanvragen uit Maleisie & Singapore en uit Engeland en Italie, iets dichterbij.”
Ook in blik
In Zaandijk is alles gereed om aan die ambitie te werken. De verwachting is dat 30% van de productie op fust zal worden afgevuld en 70% op fles. De brouwerij zal ook worden verhuurd aan derden, maar daarbij zijn initiatiefnemers vooral geïnteresseerd in brouwers die structureel gebruik willen maken van de installatie. De Cleen is verpakkingspecialist en hij gelooft nadrukkelijk in de blikverpakking voor ambachtelijk bier. Tijdens studiereizen naar Amerikaanse brouwers zag hij mobiele blik-afvullijnen. “Bier in blik is helemaal niet gek. Amerikaanse craft brewers vinden het heel normaal.”
Wellicht is Hoop Bier in de toekomst dus ook in blik verkrijgbaar. Vanuit design oogpunt worden de mogelijkheden dan alleen maar groter!”
De bieren
1862
Ongefilterde pils, dry hopping
De Zaanstreek was, mede dankzij de houtzaagmolens, ooit het wereldcentrum van de scheepsbouw. Tijdens het hoogtepunt, rond 1700, liepen er per jaar wel 150 schepen van de helling. Maar met de komst van stoommachines was het snel voorbij. In 1862 verliet het laatste zeegaande schip zijn werf. Zijn naam? Hoop!
Laat de Hoop varen!
Gehopt met traditionele en moderne hopsoorten.
Ongefilterd voor meer smaak.
Zoals lager hoort!
Ingrediënten: water.
Mout: pale- en zuur.
Hop: Saaz-, Perle- en Cascade.
Gist: W-34/70.
Waterwolf
Saison
Nederlanders voeren al eeuwen een gevecht met de waterwolf, steeds weer land van ons wegvretend. De waterwerken hebben hem gelukkig getemd, maar nu heeft hij het op onze kinderen voorzien, evenals zijn broer de bullebak. Speel nooit te dicht bij water.
Wie is er bang voor de waterwolf?
Een intens droge en fris-kruidig saison.
Dorstlessend en toch complex!
Ingrediënten: water.
Mout: pils-, tarwe-, melanoïden en zuur.
Hop: Cascade.
Kruiden: jeneverbes, bergamot en citroengras.
Gist: belle saison.
Kaper
India Pale ale
De Zaanse kaper Claes Compaen (1600-1650) was reder en kapitein maar verdiende naar zijn zeggen niet genoeg. Dan maar verder als piraat en in 4 jaar tijd beroofde hij meer dan 350 schepen. Maar heimwee bleef knagen. Hij kocht via de Staat zijn immuniteit terug en ging weer in Oostzaan wonen. Naast de mensen die hij had beroofd…
Een goede buur is goud waard!
Pijn-achtig bitter met een perzik, abrikoosachtige nasmaak.
Ingrediënten: water.
Mout: pale-, pils-, zuur- en carahell dark.
Hop: Columbus, Strissel-spalt, Hallertau-blanc en Perle.
Gist: US 05.
Bleke Nelis
Pale ale
Walvisvaarder Cornelis Gerritsz Jongekees uit Zaandam, waagde zich in 1668 op het poolijs bij Spitsbergen nadat een ijsbeer was geschoten. De doodgewaande beer viel Jongekees echter onverhoeds aan. Zijn leven kon ternauwernood worden gered, dat gold niet voor de kleur van zijn haar: van de schrik spierwit!
Dus, schrik niet, proost!
Gehopt met citrus- en druivenachtige hopsoorten.
Een evenwichtig Pale Ale!
Ingrediënten: water.
Mout: pale-, pils-, zuur- en carahell.
Hop: Cascade, Hallertau-blanc en Mandarina Bavaria.
Gist: BRY-97.
Oudt Heyn en syn wyf
Old ale
Op 20 september 1494 verzochten ‘Hendrick Pietersz ‘Oudt-Heyn en syn wyf’ aan de schepenen van de banne Westzaanen verlof om, op wat nu de Lagedijk is, een woning te bouwen. Deze ‘bouwaanvraag’ is dus de stichtingsdatum van Zaandijk. Maar ook van de term ‘oud wijf’?
Een dijk van een wijf!
Een rijp, vol, bitter en zeer complex genietbier.
Om bewaard te worden.
Ingrediënten: water.
Mout: maris otter pale-, carahell, melanoïden en zuur.
Suiker: Lyle’s golden syrup.
Hop: Fuggles, Crystal en Glacier.
Gist: WYEAST 1099.
Brouwerij Hoop
Lagedijk 69-73
1544 BC Zaandijk
www.brouwerijhoop.nl
Brewery Hope: hopebeer.ie
