Met een tsunami aan nieuwe brouwerijen en bieren, vergeten sommigen dat er een voedingsbodem is geweest voor wat we de craftbierrevolutie noemen, maar wat eigenlijk een evolutie is. De eerste revolutie was rond de uitvinding van de koeltechniek, toen ondergistende bieren opkwamen. De tweede golf kwam eind jaren’70, begin jaren ’80 toen in België en Nederland wat we nu speciaalbier noemen, in de belangstelling kwam. In Nederland betekende dat nieuwe brouwerijen (Arcen, Friesche Bierbrouwerj, Raaf, ‘t IJ) met vaak bovengistende bieren en meer import van Belgische bieren.
Comeback van Hoegaards
In België betekende het dat streekbieren landelijke bekendheid kregen, maar ook de terugkeer bijvoorbeeld van het Hoegaards witbier (dankzij Pierre Celis). Daarnaast kwamen er in België destijds, na een langzame teloorgang van veel brouwerijen, weer nieuwe bij: La Chouffe en de Dolle Brouwers met hun Oerbier. Tegelijkertijd vond er in de VS een bierrevolutie plaats, en kwamen er brouwers die bierstijlen gingen brouwen geïnspireerd op Europese klassieke stijlen. De derde golf in deze revolutie is een paar jaar geleden ingezet, met een explosie aan nieuwe bieren, brouwerijen en vooral veel brouwerijhuurders.
Voedingsbodem
In al het ‘geweld’- de nieuwe brouwerijen en bieren zijn niet meer te tellen – wordt gemakkelijk vergeten dat wat nu gebeurt te danken is aan generaties hiervoor. Vooral in België waren en zijn kleine en grotere streekbrouwerijen toonaangevend. Maar ook in Nederland hebben we iconische brouwers en bieren, die de basis hebben gelegd en de voedingsbodem zijn voor wat nu gebeurt. Die zijn vastgelegd in het mooie boek De biericonen der Lage Landen.
Toon van den Reek, oprichter en brouwerij van de Arcener Bierbrouwerij (nu Hertog Jan) is zelf zo’n icoon en behoeft eigenlijk geen nadere introductie. De man van Arcener Grand Prestige (nu Hertog Jan). Hij schreef het boek samen met Jan Machiel van Bragt. Met hem ging ik ergens midden jaren ’80 naar een uitgeverij om te praten over een bierboek. Ik wilde graag een boek over bier schrijven en zocht een co-auteur. Via het magazine van PINT begreep ik dat Jan Machiel een heel goede partner zou zijn. Ik belde hem en samen zijn we op bezoek geweest bij de uitgever in Baarn, die een week later per brief liet weten niets in de uitgave van een boek over bier te zien. Andere tijden! Van Bragt werd op jonge leeftijd al geroemd om zijn bierkennis en proefvermogen en was in de jaren ’80 al een gerespecteerd bierproever,
Verhalen
Van den Reek en Van Bragt bezochten de iconische brouwers en legden hun verhalen vast in het boek ‘De biericonen der lage landen’, uitgegeven door Birdy Publishing, de uitgever van Bier! Magazine.
Het bijna 300 pagina’s tellende boek portretteert uit Nederland Gulpener, La Trappe, Acener (Hertog Jan), Christoffel (oprichter Leo Brand) , Brand en brouwerij ‘t IJ. Het grootste deel gaat echter over de ‘grote’ Belgische bieren. Klassiekers die de pilsrevolutie hebben overleefd. Inspiratiebronnen voor de nieuwe generatie brouwers.
Alle Belgische Trappistenbieren komen aan bod, evenals in Neder;an bekende iconische bieren als Duvel, de Koninck, Rodenbach, Liefmans en La Chouffe. Maar de parels in dit boek zijn de kleine familiale brouwerijen, die soms nog op oude apparatuur hun klassieke bieren brouwen. Hun verhalen zijn nu vastgelegd voor de generaties brouwers en bierliefhebbers die nog komen.
Iconen
In feite is ieder hoofdstuk een verslag van het bezoek dat de auteurs aan een brouwerij brachten. De verhalen zijn opgetekend uit de mond van soms hoogbejaarde iconen. Dat is ook zo mooi. Het doet in sommige hoofdstukken in figuurlijke zin een beetje denken aan ‘Before they pass away’ van fotograaf Jimmy Nelson. Niet vanwege de bieren – die zijn weer hip -maar de mensen erachter zijn soms al op leeftijd. Ze hebben hun verhaal gedaan, de iconen. Over hun bier, over hun brouwerijbedrijf. Het is opgetekend, nu het nog kan.
Het blijft niet bij brouwers alleen, want o.a. ook de grondleggers van foodpairing met bier (Stefaan Couttenye, Hommelhof, Watou) en van de Nederlandse speciaalbiercafé’s (Piet de Jongh, Café de Beyerd) komen in beeld. Mooi is het portret van wijlen Michael Jackson, The Beerhunter, die de Belgische biercultuur internationaal onder de aandacht bracht.
De hoofdstukken zijn te lezen als op zichzelf staande verhalen, want dwarsverbanden worden nauwelijks gelegd. De opzet van de hoofdstukken is ook niet identiek. Een boek om af en toe op te pakken, bij een goed glas bier.
